Wentylacja w lokalach mieszkalnych

Szanowni Mieszkańcy!

      W związku z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, które mają wpływ na działanie wentylacji grawitacyjnej w lokalach przypominamy Państwu prawidłowe zasady eksploatacji mieszkań, przestrzeganie których pozwoli na bezpieczne użytkowanie lokali.

1. Co to jest wentylacja i jak działa?

      We wszystkich lokalach mieszkalnych zastosowany jest jeden typ wentylacji i jest to wentylacja grawitacyjna. Wentylacja taka działa w sposób naturalny, wykorzystując różnicę ciężaru powietrza. Ciepłe powietrze w lokalu mieszkalnym jest lżejsze od powietrza na zewnątrz i unosi się do góry. Powietrze, wypływając przez komin wentylacyjny, stwarza podciśnienie w lokalu mieszkalnym rzędu 10 Pa. Podciśnienie to powoduje zasysanie do lokalu mieszkalnego „nowego”, świeżego powietrza z zewnątrz. Krótko mówiąc, powietrze wychodzące przez komin musi być zastąpione innym z zewnątrz mieszkania. Brak różnicy temperatur – w mieszkaniu jest zimno, a na zewnątrz ciepło – nie pozwoli na prawidłowe działanie wentylacji. Nie pomoże wyższy komin czy nasada kominowa.

2. Co ma wpływ na ciąg przewodów wentylacyjnych?

      Jak już wspomnieliśmy powietrze wychodzące z mieszkania musi zostać zastąpione przez nowe. Rozpatrzymy dwa przypadki. Pierwszy – którędy powietrze jeszcze uchodzi z mieszkania i drugi – którędy może do niego dojść.

      Pierwszy przypadek – powietrze wychodzi z mieszkania przewodami wentylacyjnymi, ale nie tylko. Powietrze jest zużywane przez wszelkiego rodzaju piece na paliwo stałe (węgiel) oraz piece łazienkowe, popularnie zwane junkersami. Jeśli przyjmiemy, że to ciepłe, lżejsze powietrze uciekające przewodami wentylacyjnymi ma temperaturę rzędu 18-22°C, to temperatura spalin gazowych wynosi 80-150°C, zaś najcieplejsze są spaliny z pieców węglowych i mają temperaturę 190-350°C. Jeśli temperatura spalin jest wyższa, to znaczy, że spaliny te są lżejsze od powietrza w mieszkaniu i szybciej będą unosić się do góry, czyli uciekać do komina. Spaliny tworzą podciśnienie w lokalu rzędu 30 Pa, czyli trzy razy mocniejsze od wentylacji.

      Drugi przypadek – powietrze może wchodzić do mieszkania przez otwory okienne, drzwi oraz wszelkiego rodzaju kanały nawiewne.

Przykładowe normowe wymiany powietrza w pomieszczeniach:

• Kuchnia z kuchnią węglową lub gazową: 70 m3/h
• Łazienka: 50 m3/h
• Pokój mieszkalny: 30 m3/h

Dopływające powietrze do mieszkania poprawia jego jakość, obniża m.in. wilgotność. Wilgoć w powietrzu traktowana jest jako zanieczyszczenie.

      Jako ciekawostkę można podać, że czteroosobowa rodzina przygotowująca posiłek w pomieszczeniu 20 m2 wygeneruje 625 g wody. Bez wentylacji wilgotność powietrza podniesie się w tym pomieszczeniu z 30% do prawie 95%. Przypomnijmy, że optymalna wilgotność powietrza to 40%. Wilgotność powyżej 50% może stwarzać dogodne warunki do rozwoju grzybów. Dlatego tak ważne jest umożliwienie dostępu świeżego powietrza do mieszkania.

3. Tlenek węgla – czad – co to jest i skąd się bierze?

      Tlenek węgla CO powstaje w wyniku niepełnego spalania (spalania przy ograniczonym dopływie powietrza) paliw węglopochodnych, np. węgla, gazu, oleju opałowego, węgla drzewnego. Może być emitowany przez lampki, piecyki naftowe i gazowe, kotły na paliwa stałe, gazowe, kominki, podgrzewacze wody. Powodem pojawiania się tlenku węgla w mieszkaniu może być m.in. niewłaściwie działająca wentylacja, niedrożne kanały spalinowe, wadliwe urządzenia grzewcze. Jest to gaz bezbarwny, bez zapachu i smaku, minimalnie cięższy od powietrza, silnie duszący. Ilość 0,5% w powietrzu to dawka śmiertelna.

4. Dlaczego powietrze nie może dostać się do mieszkania?

      Okna – powietrze przechodzi przez szczeliny pomiędzy uszczelkami w momencie ustawienia klamki w pozycji mikrouchył. Pamiętajmy, że nie zawsze powietrze ma swobodny dostęp przez te szczeliny. Uszczelki działają prawidłowo w powietrzu suchym. W czasie mgły i temperatury ok. 1-3°C woda zakleja pory w uszczelkach, uniemożliwiając przepływ – nie ma nawiewu. Przy silnym mrozie poniżej –14°C uszczelki sztywnieją i też nie zapewniają właściwego nawiewu do lokalu. Zamknięte okna z zaklejonymi otworami nawiewnymi są szczelne i uniemożliwiają dostęp powietrza do mieszkania.

      Drzwi – żeby powietrze mogło dostać się do lokalu, stosuje się czasami podcięcie drzwi na całej ich szerokości. Drzwi do łazienki zgodnie z Polską Normą muszą posiadać otwór nawiewny o pow. 225 cm2. Szczelne drzwi zewnętrzne, szczelne drzwi wewnętrzne z progami oklejone uszczelkami stwarzają szczelne przegrody, uniemożliwiając swobodny przepływ powietrza. Otwór w drzwiach łazienki nie doprowadzi powietrza do środka, jeżeli nie będzie możliwości swobodnego jego przepływu przez lokal mieszkalny.

      Nawiew – zbyt mały otwór niezapewniający dostarczenia wymaganej ilości świeżego powietrza.

By wentylacja działała poprawnie:

• w oknach zawsze przynajmniej jedno skrzydło ustawiać w pozycji mikrouchyłu;
• pamiętajmy, że mikrouchył nie zawsze działa – mgła lub mróz;
• nie wolno zaklejać kratek wentylacyjnych;
• nie wolno zaklejać kanałów nawiewnych – powietrze jest potrzebne do wentylacji, spalania, usuwania wilgoci, poprawy samopoczucia;
• nie wolno zaklejać kratek nawiewnych w drzwiach łazienki – pamiętajmy, że junkers na 1 m3 gazu zużyje 9,9 m3 powietrza. Przy ograniczonym dostępie powietrza będzie działał nieekonomicznie oraz wyprodukuje tlenek węgla;
• nie wolno stosować okapów kuchennych z elektrycznym wentylatorem powodującym wymuszony obieg powietrza. Pracujący wyciąg z okapu może odwrócić ciąg w kominie dymowym (piece węglowe) bądź spalinowym (junkersy) i doprowadzić do zatrucia i zaczadzenia;
• konieczne jest przy rozpalaniu pieca węglowego dopuszczenie do mieszkania większej ilości powietrza. Piec węglowy do rozpalenia potrzebuje dużo tlenu, jednocześnie wysysa powietrze z lokalu. Może powodować wsteczny ciąg w kanałach wentylacyjnych;
• należy unikać korzystania z junkersa i jednoczesnego rozpalania w piecach węglowych;
• należy minimum raz w roku sprawdzić poprawność spalania gazu w palnikach gazowych. Prawidłowy palnik i sprawny piec może posiadać w spalinach maksimum 0,03% CO;
• należy sprawdzać również stan techniczny czujnika zaniku ciągu. Sprawny czujnik wyłącza piec po 1,5 do 3 minut;
• można zamontować w miejscach szczególnie niebezpiecznych czujnik CO.

      W razie stwierdzenia nieprawidłowości należy nawiązać kontakt z kominiarzem (rejon ADM nr 1 – tel. 601 502 336, rejon ADM nr 2 – tel. 602 354 439) lub bezpośrednio z administracjami (ADM nr 1 – tel. 33 852 08 43, ADM nr 2 – tel. 33 852 02 23).

      Kominiarz, po dokonanym przeglądzie, spisując protokół, podaje wnioski i zalecenia.

Najczęstsze przyczyny braku ciągu w wentylacji:

• szczelne mieszkanie,
• brak różnicy temperatur,
• zatkana kratka wentylacyjna,
• zagruzowany przewód,
• wywołanie podciśnienia przez inne urządzenia – piece.

Akty prawne powiązane z tematyką:

• PN 83/B-03430 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej – wymagania
• PN 89/B-10425 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły – wymagania techniczne i badania przy odbiorze
• Rozp. MSWiA w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.

ZBM Cieszyn