Sposób informowania o jakości powietrza

Informacja Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach dotycząca sposobu informowania o jakości powietrza w województwie śląskim

      Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach od wielu lat w bardzo szeroki sposób informuje społeczeństwo o bieżącej jakości powietrza jak również o prognozowanej jakości powietrza na kolejną dobę

      Na bieżąco, na stronie internetowej www.katowice.wios.gov.pl, podawane są informacje dotyczące jakości powietrza na terenie całego województwa śląskiego. Dane bieżące pochodzą z 18 automatycznych stacji monitoringu powietrza (największa ilość w kraju). Na stronie internetowej WIOŚ w Katowicach zamieszczane są również dane z prowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych, które ukazują się z przesunięciem czasowym wynikającym z wykonywania analiz laboratoryjnych.

      Wszystkie wyniki pomiarów znajdują się w zakładce „Śląski Monitoring Powietrza".

      Począwszy od 2011 roku, w celu dotarcia z informacjami o jakości powietrza do możliwie jak najszerszego grona odbiorców, Inspektorat podjął współpracę z Telewizją Katowice. Codziennie (również w soboty i niedziele) o godz. 19:20 na antenie TVP Katowice, w programie „Eko prognoza” emitowany jest komunikat ekologiczny, w którym podawana jest informacja o jakości powietrza w minionej dobie i o przewidywanej jakości na dobę kolejną, przygotowywana przez IMGW w ramach krótkoterminowej prognozy zanieczyszczeń.

      Każdego dnia roboczego WIOŚ w Katowicach wysyła do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego informację (brak przekroczeń) lub powiadomienie (przekroczenia norm) o jakości powietrza. Odbywa się to na podstawie „Procedury powiadamiania o jakości powietrza”, która jest elementem „Planu zarządzania kryzysowego województwa śląskiego”.

      Bieżące dokumenty dotyczące informacji oraz powiadomień o przekroczeniu poziomów dopuszczalnych w zakresie jakości powietrza oraz powiadomienia o zagrożeniach związanych ze stanami alarmowymi są dostępne na głównej stronie internetowej WIOŚ w Katowicach, a także m.in. na stronie internetowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach – w ostrzeżeniach i komunikatach Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego.

      WIOŚ w Katowicach dane dotyczące jakości powietrza prezentuje także na tablicy świetlnej znajdującej się w centrum Katowic, na budynku Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (zbieg ulic Plebiscytowa i Jagiellońska).

      Na stronie internetowej WIOŚ w Katowicach znajduje się link do strony internetowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (zakładka: „Portal GIOŚ o jakości powietrza”), na której znajdują się informacje dotyczące jakości powietrza w całej Polsce.

      Rozmieszczenie zakładek dotyczących jakości powietrza przedstawiono na tzw. „zrzucie ekranu”, natomiast system informowania społeczeństwa o jakości powietrza w województwie śląskim został przedstawiony na schemacie.

      Prosimy o korzystanie z szerokich możliwości pozyskiwania informacji o jakości powietrza!

Informacja Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach dotycząca głównych przyczyn złej jakości powietrza w województwie śląskim

      Każdego roku w okresie sezonu grzewczego, trwającego od września do kwietnia, stacje monitoringowe jakości powietrza Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach wykazują przekraczanie dopuszczalnych norm dla pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz benzo(α)pirenu.

      Liczba dni z przekroczoną normą dobową dla pyłu zawieszonego PM10, określoną na poziomie 50 µg/m3, wynosiła w 2014 roku w obszarach zabudowy mieszkaniowej od 53 do 144 dni. Przy szczególnie niekorzystnych warunkach pogodowych (niskie temperatury i bezwietrznie) stężenia pyłu zawieszonego przekraczają wielokrotnie dopuszczalną normę i każdego roku ostrzegamy społeczeństwo o niebezpieczeństwie przekroczenia wartość progowej 200 µg/m3 wskazującej na niebezpieczeństwo wystąpienia poziomu alarmowego (od 300 µg/m3 ), który również jest przekraczany.

      Przekroczone są również normy dla jeszcze bardziej szkodliwego dla naszego zdrowia pyłu PM2,5 (norma roczna 25 µg/m3 ) oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu (norma roczna 1 ng/m3).

      Główną przyczyną złej jakości powietrza w okresie sezonu grzewczego jest emisja z indywidualnego ogrzewania budynków mieszkalnych, czyli tzw „niska emisja” ze względu na małą wysokość kominów, z których emitowane są zanieczyszczenia. 

      Na terenie Śląska, poza emisją z budynków indywidualnych, występującą głównie w małych i średnich miejscowościach, problem tego typu emisji występuje również w dużych miastach, i związany jest ze starą zabudową mieszkaniową wielorodzinną (tzw. „familoki”).

      Ta szkodliwa emisja powodowana jest głównie spalaniem paliw złej jakości, w bardzo wielu przypadkach w starych paleniskach, o słabych parametrach energetycznych. Podobny problem występuje również w małych firmach produkcyjno-usługowych, z których emisja nie wymaga uzyskania pozwolenia. W okresie od maja do września przekroczenia normy dla pyłu zawieszonego występują sporadycznie, ale wysokie i bardzo wysokie poziomy stężeń w okresie zimowym powodują przekroczenie normy rocznej wynoszącej 40 µg/m3.

      W mniejszym stopniu na złą jakość powietrza w naszym otoczeniu wpływa emisja przemysłowa (czyli tzw. punktowa) oraz transport (emisja liniowa). W województwie śląskim, w okresie ostatnich 10 lat, emisja pyłów do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych spadła z poziomu 27 tys. ton/rok (2004) do poziomu około 11 tys. ton/rok (lata 2012-2014), co zobrazowano na wykresie.

      Działania zmierzające do poprawy jakości powietrza zostały określone w czterech Programach Ochrony Powietrza (POP), uchwalonych przez Sejmik Województwa Śląskiego. Ostatni POP został uchwalony w listopadzie 2014 roku. W ramach realizacji POP przewiduje się m.in.:

• rozbudowę i integrację sieci ciepłowniczej, czyli podłączenie jak największej liczby budynków mieszkalnych do sieci ciepłowniczej,
• wyeliminowanie spalania paliw złej jakości w piecach domowych,
• wyeliminowanie spalania odpadów w paleniskach domowych,
• ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyjnych oraz ograniczanie emisji ze źródeł przemysłowych.

      Zadania określone w POP powinny być realizowane przede wszystkim przez gminy województwa śląskiego, ale każdy mieszkaniec województwa może przyczynić się do poprawy jakości powietrza, mając na uwadze zakres zadań przewidywanych do realizacji.

      W sprawach związanych z możliwościami dofinansowania podłączenia budynku mieszkalnego do sieci ciepłowniczej lub wymianą starego paleniska na nowoczesne, o znacznie mniejszym poziomie emisji zanieczyszczeń do powietrza, należy skontaktować się z urzędem miasta/gminy lub Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

      Występujące w okresie lata przekroczenia ozonu związane są przede wszystkim z dużym nasłonecznieniem oraz wysokimi temperaturami i obecnością w powietrzu tzw. prekursorów ozonu (m.in. tlenki azotu, węglowodory). Na to zanieczyszczenie mamy znacznie mniejszy wpływ niż na emisje pyłów.

Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Katowicach