Bogdan Ścibut laureatem prestiżowej nagrody

Aktualizacja tekstu z 27 lutego

      Burmistrz Miasta Cieszyna Ryszard Macura informuje, że zastępca burmistrza Bogdan Ścibut został laureatem nagrody im. Danuty Siedzikówny „Inki” za rok 2015.

      Bogdanowi Ścibutowi nagrodę wręcza wiceprezes Zarządu Fundacji AK w Londynie Adam Komorowski – syn premiera RP, Naczelnego Wodza i Komendanta Głównego Armii Krajowej T. Bora-Komorowskiego.

      Nagrodę przyznaje Zarząd Fundacji Armii Krajowej w Londynie oraz Kapituła Honorowa Nagrody. Ustanowiono ją dla osób (lub podmiotów), które szczególnie przyczyniają się do przywracania pamięci o uczestnikach drugiej konspiracji niepodległościowej – „Żołnierzach Wyklętych” - nie będąc zawodowo lub statutowo związanymi z tą tematyką.

      Bogdan Ścibut został nagrodzony za autorski projekt Powinniśmy wracać po swoich. Zgrupowanie partyzanckie „Bartka” 1945-1947.

      Projekt jest realizowany oficjalnie od roku 2013, ale początki sięgają 2011 r. Organizacyjnie wspierany przez Fundację Niepodległości z Lublina i Stowarzyszenie Pokolenie z Katowic, zaś finansowo wspierany w 2013-14 r. przez WBK Bank Zachodni. Do tej pory zrealizowano m.in. wiele działań dokumentujących historię zgrupowania, uzupełniano biogramy jego członków i osób wspierających; na podstawie zgromadzonych dokumentów doprowadzono do uzyskania uprawnień kombatanckich osobom uprawnionym. Odnaleziono grób leśny grupowego NSZ. Przygotowano wystawy, które udostępniano w wielu miejscach, również w celu nawiązania dalszych kontaktów. Prezentowano program w wielu szkołach i innych miejscach. Szczegółowe informacje na temat projektu i jego rezultatów opublikowano na stronie internetowej www.nsz.beskidy.pl.

      Projekt jest kontynuowany. Przygotowywane są obchody 70. rocznicy powstania oddziału „Bartka”; opublikowany zostanie album opracowany przez autora programu. W Śląskim Urzędzie Wojewódzkim prezentowana jest po raz pierwszy w historii Urzędu wystawa o Zgrupowaniu NSZ. W 2016 roku planowane jest wydanie monografii Zgrupowania „Bartka”.

      Uwaga! Poszukiwane są osoby, które mogą uzupełnić historię życia członka sztabu zgrupowania - Józefa Macheja, urodzonego w 1922 r., syna Józefa i Zuzanny z domu Kocur. Miał brata Stanisława (ur. w 1919), pilota Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii i przyrodnią siostrę Zofię Waleczko (po mężu Bienias), laborantkę. Przed wojną mieszkali w Cieszynie przy ul. Słonecznej 13. (Na: plakacie PWPS_2015 – Józef Machej siedzi drugi od lewej - Zobacz plakat w lepszej jakości).

      Poszukiwane są też wszelkie informacje o Kazimierzu Maroszu ps. „Stary”, grupowym NSZ, poległym w 1946 r., który pochodził ze Śląska Cieszyńskiego. Kontakt do autorów programu na stronie www.nsz.beskidy.pl

      Danuta Siedzikówna ps. "Inka" urodziła się 3 września 1928 r. we wsi Guszczewina k. Narewki, pow. Bielsk Podlaski. Jej ojciec Wacław Siedzik w 1940 r. został aresztowany przez NKWD i wywieziony do kopalni złota na Syberii. Po wybuchu wojny pomiędzy Związkiem Radzieckim i hitlerowską III Rzeszą (czerwiec 1941 r.) został zwolniony z obozu. Po wstąpieniu do armii gen. Andersa znalazł się w Teheranie (Iran), gdzie sprawował funkcję komendanta obozu dla polskich uchodźców cywilnych. Zmarł przed końcem wojny. Matka „Inki” Eugenia Siedzik działała w konspiracji niepodległościowej. W 1942 r. została aresztowana przez Niemców; po okrutnym, połączonym z torturami śledztwie, w połowie 1943 r. została rozstrzelana.

      Danuta wstąpiła w szeregi Armii Krajowej (ośrodek Hajnówka-Białowieża) w grudniu 1943 r. i przyjęła pseudonim „Inka". Zaprzysiężona jako żołnierz AK została również jej siostra Wiesława. Praca konspiracyjna była bardzo trudna, zagrożeniem byli Niemcy, współpracujący z nimi „aktywiści" białoruscy oraz osoby związane z wrogą wobec Polski i Polaków partyzantką sowiecką. Siedzikówna pełniła funkcję łączniczki; przeszła ogólne przeszkolenie wojskowe i ukończyła kursy sanitarne. W lipcu 1944 r. teren powiatu Bielsk Podlaski został zajęty przez Armię Sowiecką. Oddziały AK atakujące Niemców i wspierające wojska rosyjskie w ramach akcji „Burza”, były przez władze sowieckie rozbrajane, a ich żołnierze wywożeni do obozów w głębi ZSRR. Przybyłe jednostki NKWD aresztowały wszystkie osoby podejrzane o zaangażowanie w struktury Polskiego Państwa Podziemnego. „Inka” została aresztowana w maju 1945 r., jednak w trakcie przewożenia konwój zaatakował oddział partyzancki.

      Ince udało się zbiec do lasu, potem trafiła do oddziału 5 Wileńskiej Brygady AK pod dowództwem Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". We wrześniu 1945 "Łupaszko" rozformował oddział na zimę. Danka pod fałszywym nazwiskiem rozpoczęła naukę w gimnazjum. UB aresztowało przez pomyłkę siostrę „Inki”, po zwolnieniu była śledzona. „Inka” ponownie jako sanitariuszka powróciła do lasu, tym razem do 1 szwadronu Brygady działającym na terenie Borów Tucholskich. 13 lipca 1946 r. Inka wysłana została po zakup leków i opatrunków dla oddziału do Gdańska, gdzie została aresztowana przez oddział SB. Pomimo tego, że udział „Inki” w oddziale ograniczał się do zadań sanitariuszki została skazana na śmierć przez rozstrzelanie. Prezydent KRN Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 w Gdańsku, choć „Inka” miała zaledwie 18 lat.

      Wręczenie Nagrody im. Danuty Siedzikówny „Inki” nastąpiło podczas organizowanego przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie i Stowarzyszenie Passionart Koncertu Galowego “W hołdzie Żołnierzom Wyklętym”, dnia 28 lutego w Audytorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, z udziałem m.in. Adama Komorowskiego, syna gen. dyw. Tadeusza Bora-Komorowskiego, prof. Andrzeja Kunerta - sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przedstawicieli rodzin gen. Leopolda Okulickiego „Niedźwiedzia” i rtm. Witolda Gileckiego. 

RK